سنسور سرعت، یکی از اجزای بسیار مهم در سیستمهای کنترل خودروهای سنگین است که نقش حیاتی در ایمنی، عملکرد و کارایی خودرو دارد. بنابراین، تشخیص به موقع خرابی این سنسور و تعویض آن در صورت نیاز، بسیار مهم است. این سنسور، وظیفه اندازهگیری سرعت چرخش چرخها را بر عهده داشته و اطلاعات حاصل را به واحد کنترل الکترونیکی (ECU) خودرو ارسال میکند. ECU با استفاده از این اطلاعات، پارامترهای مختلفی از جمله سرعت خودرو، مسافت طی شده، عملکرد سیستم ترمز ABS، کنترل پایداری و بسیاری از عملکردهای دیگر را کنترل میکند. در ادامه به نحوه عملکرد سنسور سرعت و اهمیت آن در خودروهای سنگین مانند کامیون و کشندههای اسکانیا و همچنین علائم خرابی این سنسور میپردازیم.
نحوه عملکرد سنسور سرعت و ECU
سنسور سرعت یکی از اجزای حیاتی در خودروهای سنگین نسل جدید است که وظیفه اندازهگیری سرعت چرخش چرخها را بر عهده دارد؛ اطلاعاتی که توسط این سنسور جمعآوری میشود، به واحد کنترل الکترونیکی خودرو (ECU) ارسال شده و ECU از این اطلاعات برای کنترل بسیاری از عملکردهای خودرو استفاده میکند. در واقع نحوه عملکرد این سنسور به این شکل است که سنسور سرعت با شمارش پالسهایی که در اثر چرخش یک چرخ دنده تولید میشود، سرعت چرخش را اندازهگیری میکند. سپس سیگنالهای الکتریکی تولید شده توسط سنسور به ECU ارسال شده و ECU این سیگنالها را به اطلاعات قابل فهم تبدیل کرده و از آن برای محاسبه سرعت خودرو و سایر پارامترها استفاده میکند.
ECU سیگنالهای دریافتی از سنسور سرعت را پردازش و سپس با استفاده از اطلاعات دریافتی، سرعت خودرو را محاسبه کرده و از آن برای کنترل بسیاری از سیستمهای خودرو استفاده میکند که در ادامه به آنها میپردازیم.
- سیستم ترمز ضد قفل (ABS): تنظیم فشار ترمز بر روی هر چرخ به صورت جداگانه.
- کنترل کشش (TCS): جلوگیری از لغزش چرخها هنگام شتابگیری.
- کنترل پایداری (ESP): حفظ پایداری خودرو در شرایط مختلف رانندگی.
- کروز کنترل: حفظ سرعت ثابت خودرو.
- سیستم تعویض دنده خودکار: انتخاب دنده مناسب بر اساس سرعت خودرو.
انواع سنسور سرعت + اهمیت آن در خودروهای سنگین
همانطور که گفتیم سنسور سرعت نقش مهمی در عملکرد سیستمهای ایمنی مانند ABS و کنترل پایداری خودرو دارد؛ این سیستمها با استفاده از اطلاعات سرعت، به خودرو کمک میکنند تا در شرایط مختلف رانندگی، مانند ترمزگیری ناگهانی یا پیچیدن در سرعت بالا، کنترل خود را بهتر حفظ کند. همچنین، این سنسور در تعیین نسبت دنده مناسب در گیربکسهای اتوماتیک، کنترل دور موتور و جلوگیری از آسیب به موتور نقش دارد. از ویژگیهای دیگر این سنسور کاهش مصرف سوخت است؛ به این شکل که با کمک اطلاعات سنسور سرعت، سیستم مدیریت موتور میتواند نسبت سوخت به هوا را بهینه کرده و در نتیجه مصرف سوخت را کاهش دهد. به علاوه، این سنسور به عنوان یکی از سنسورهای اصلی خودرو، میتواند در تشخیص مشکلات فنی و عیبیابی سیستمهای مختلف خودرو کمک کند.
سنسورهای سرعت به دو دسته اصلی تقسیم میشوند:
- سنسورهای فعال: این سنسورها به یک منبع تغذیه خارجی نیاز دارند و سیگنالهای دیجیتال تولید میکنند.
- سنسورهای غیرفعال: این سنسورها به منبع تغذیه خارجی نیاز ندارند و سیگنالهای آنالوگ تولید میکنند.
علائم خرابی سنسور سرعت
خرابی سنسور سرعت میتواند باعث بروز مشکلات مختلفی در خودرو از جمله نشان ندادن سرعت دقیق، اختلال در عملکرد سیستمهای ایمنی، مشکل در تعویض دنده خودکار و حتی کاهش عملکرد موتور شود. در ادامه به چند مورد از مهمترین علائم خرابی سنسور سرعت میپردازیم.
-
نشان ندادن سرعت دقیق یا نوسان عقربه سرعتسنج: یکی از واضحترین علائم خرابی سنسور سرعت، نوسان عقربه سرعتسنج یا نشان ندادن سرعت دقیق خودرو است. ممکن است عقربه سرعتسنج ثابت بماند یا به طور ناگهانی تغییر کند.
- روشن شدن چراغ چک موتور یا چراغ ABS: خرابی این سنسور میتواند باعث روشن شدن چراغهای هشداردهنده موتور یا سیستم ترمز ضد قفل (ABS) شود.
- عدم عملکرد صحیح سیستم کروز کنترل: اگر سنسور سرعت خراب باشد، سیستم کروز کنترل قادر به حفظ سرعت ثابت خودرو نخواهد بود.
- مشکل در تعویض دنده اتوماتیک: در خودروهای اتوماتیک، خرابی سنسور سرعت میتواند باعث اختلال در عملکرد گیربکس و تعویض دنده شود.
- کاهش قدرت موتور و شتابگیری ضعیف: در برخی موارد، خرابی سنسور سرعت میتواند کاهش قدرت موتور و شتابگیری ضعیف خودرو را به همراه داشته باشد.
- لغزش چرخها هنگام شتابگیری: اگر سیستم کنترل کشش (TCS) به دلیل خرابی سنسور سرعت به درستی کار نکند، ممکن است چرخها هنگام شتابگیری بلغزند.
- خاموش شدن ناگهانی موتور: در برخی موارد، خرابی سنسور سرعت میتواند باعث خاموش شدن ناگهانی موتور خودرو شود.
- مشکل در عملکرد سیستمهای ایمنی: سیستمهای ایمنی مانند ترمز ضد قفل (ABS) و کنترل پایداری (ESP) به اطلاعات دریافتی از سنسور سرعت وابسته هستند که خرابی سنسور سرعت باعث اختلال در عملکرد این سیستمها میشود.
کلام آخر
از آنجایی که سنسور سرعت یکی از اجزای حیاتی سیستم کنترل خودرو است و نقش مهمی در عملکرد ایمنی و بهینه دارد، رانندگان کامیون و کشندههای اسکانیا میتوانند در صورت مشاهده هرگونه علائم خرابی در این سنسور و سایر قطعات خودرو، به موقع نسبت به سرویسهای دورهای خودروهای خود در نمایندگیهای مجاز تیتان دیزل، تنها نمایندگی رسمی کامیون و کشندههای اسکانیا در ایران، اقدام کنند.
تیتان دیزل تنها نمایندگی رسمی کامیون و کشندههای اسکانیا در ایران